جوان آنلاین: حضور در دانشگاه یکی از بزرگ‌ترین تحولات در زندگی افراد است. برخی دانشجویان برای رویارویی با تجربیات زندگی دانشجویی هیجان‌زده می‌شوند، اما برخی دیگر از این تغییرات ابراز نگرانی می‌کنند. صرف‌نظر از نوع نگرش، دانشجویان وقتی سال اول دانشگاه را آغاز می‌کنند، کسب مشورت از مشاوران معتمد و افراد دیگری که این دوره را گذرانده‌اند، می‌تواند سودمند باشد.
یکی از تغییرات شایع در سال اول دانشگاه که دانشجویان به استقبال آن می‌روند، محیط و روابط جدید است. دانشجویان باید خود را با محیط ناآشنا وفق دهند، با تفاوت زندگی جدید سازگار شوند و روابط جدید را توسعه دهند. برای دانشجویان غیربومی زندگی‌کردن با هم‌اتاقی در خوابگاه، می‌تواند اولین تجربه محک دانشجوی جدیدالورود باشد. دانشجویان با چالش تطابق با هم‌اتاقی‌هایی مواجه هستند که ممکن است متفاوت نسبت به خانواده و دوستان قبلی‌شان باشند، اما ارتباطات و سازش می‌تواند سیر تحول را راحت‌تر کند. چالش دیگر طلب آزادی فردی بیشتر است. اولین تجربه زندگی متکی به خود، به این معنی است که دانشجو استقلال بیشتری را به دست خواهد آورد و از بسیاری از انتخاب‌ها و تصمیم‌هایی که قبلاً والدین و معلم‌ها برایش می‌گرفته‌اند، رها می‌شود. در حالی که این آزادی می‌تواند هیجان‌انگیز باشد، همچنین می‌تواند گیج‌کننده‌تر از آن چیزی باشد که به آن عادت دارد. دانشجویان جدیدالورود دانشگاه باید مسئولیت‌های مهمی را که توأم با افزایش آزادی فردی است، به عهده بگیرند. دانشجویان باید کار‌های اساسی مثل خوردن، خوابیدن، ورزش کردن و سرکلاس رفتن را مدیریت کنند. دانشجویان جدید باید مسئولیت‌های پیچیده‌تری مانند شرکت در فعالیت‌های دانشجویی و حضور در نهاد‌های دانشجویی را تجربه کنند. در مجموع مهارت‌های کلیدی برای دانشجویان سال اول می‌تواند مدیریت زمان، اهتمام به پیشرفت تحصیلی، مدیریت حل مسئله و تعارض و تطابق با هم‌اتاقی‌ها باشد.
ورود فرزند به دانشگاه، تجربه‌ای جذاب برای هر پدر و مادری است و این زمانی است که تلاش‌های فرزند و حمایت‌های والدین جواب داده است، با این حال به دنبال این موفقیت، تغییرات زیادی در زندگی فرزند و به دنبال آن زندگی افراد خانواده رخ می‌دهد. یکی از احساسات شایع والدین، اصولاً نگرانی و ترس در مورد فرزندان‌شان است. نگرانی‌های والدین به شکل‌های گوناگونی است، مانند نگرانی از تغییر اعتقادات و ارزش‌های خانوادگی، نگرانی از آینده مناسب و اشتغال‌زا‌بودن رشته تحصیلی، نگرانی از اطرافیان و دوستان ناباب، نگرانی از زندگی در محیط ناآشنا و غریب و نگرانی از توانایی آنان در حل مسائل خود. نکته حائز اهمیت آن است که در دوره دانشجویی هنوز فرزندان به مراقبت و توجه نیازمندند. شکل این مراقبت‌ها تغییر یافته است و در دو گونه استقلال‌دهی و ارتباط تجلی می‌نماید. دانشجویان در هر شرایطی نیاز به ارتباط با والدین خود دارند. والدین باید به جای نصیحت، کنترل، بازجویی، چک‌کردن و وارسی لوازم دانشجویان بدون کسب اجازه، گوش دادن به مکالمه‌های تلفنی آنان، از دوستان اطلاعات بیرون کشیدن، سخن‌سرایی، سرزنش و مقایسه‌کردن دانشجویان با همسالان دیگر، برای تسهیل سازگاری او با محیط دانشگاه، به روش‌های ذیل توسل جویند: برای دانشجو وقت بگذارند و با او صحبت کنند یا کاری را باهم انجام دهند. به نظرات دانشجو اهمیت دهند. سعی کنند آن‌ها را به درستی بفهمند و به آن‌ها کمک کنند. در صورتی که از والدین راهنمایی خواسته شود، اطلاعات در اختیارشان قرار گیرد. تقویت مهارت همدلی بسیار اهمیت دارد. همچنین اهمیت دادن به نیاز‌های عاطفی دانشجو بیش از نمره‌های وی از الزامات غیرقابل انکار است. القای احساسات مثبت مانند افتخار، غرور، رضایت، تأیید، عشق و مانند آن، به طوری که دانشجو بداند والدین چقدر او را دوست دارند، بسیار مهم است. نگرانی‌های دانشجو باید مورد توجه والدین قرار گیرد و فرزند باید همانطور که هست، مورد پذیرش همه‌جانبه والدین قرار گیرد. تماس تلفنی، پیامک و نظارت غیرمستقیم لازمه تضمین سلامت روان و تسهیل فرایند تطبیق‌پذیری دانشجویان جدیدالورود در محیط دانشگاهی است. به زبان آوردن و بیان نگرانی‌های والدین به دانشجویان پیش‌فرض اساسی برای اطمینان‌بخشی و تقویت اعتماد فی‌مابین است. والدین باید انتظارات واقع‌بینانه‌ای از دانشجویان و جوانان خود داشته باشند. استقلال، خودکفایی، پذیرش مسئولیت نسبت به خود و دیگران از جنبه‌های مختلف رشدی است که می‌تواند از سوی خانواده پرورش بیشتری پیدا کند. در مجموع بر هدایت دانشجویان جدیدالورود دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به‌ویژه در مقطع کارشناسی در راستای برقراری ارتباط و مراجعه به مراکز مشاوره دانشگاه‌ها جهت تقویت مهارت‌های زندگی و پیشگیری و درمان هرگونه آسیب و اختلال روان‌شناختی تأکید می‌شود.
* مدیر مرکز بهداشت، مشاوره و سبک زندگی دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین‌طوسی
